Paweł Mleczko

pracownik Zakładu Teorii Operatorów Wydziału Matematyki i Informatyki UAM

TikZ − tips and tricks

Minimalny działający przykład

TikZ jest pakietem LaTeXa pozwalającym wykonywać rysunki w układzie współrzędnych. Podstawową komendą jest komenda \draw, która pozwala narysować linie, na przykład \draw (0,0) -- (1,1); rysuje odcinek między punktami o współrzędnych \((0,0)\) i \((1,1)\). Co do zasady każda komenda TikZa kończy się średnikiem.

Najprostszy przykład zawierający rysunek trójkąta o wierzchołkach w punktach \((0,0),(1,1,(0,2)\), komendą cycle domykamy obwód figury.
\documentclass{article}
\usepackage{tikz}
\begin{document}
\begin{tikzpicture}
\draw (0,0) -- (1,1) -- (0,2) -- cycle;
\end{tikzpicture}
\end{document}

Biblioteki

Możliwości TikZa ,,poukrywane” są w bibliotekach. Można je wykorzystać odwołując się do nich w preambule komendą \usetikzlibrary{nazwa biblioteki}. Przydatne biblioteki

  • calc – biblioteka pozwalająca wykonywać obliczenia na współrzędnych
  • intersections – biblioteka pozwalająca definiować współrzędne w zależności od innych współrzędnych (na przykład na przecięciu odcinków)
  • code>angles – możliwość używania komendy \pic
  • do oznaczania kątów

Wprowadzanie współrzędnych

Współrzędne punktów warto wprowadzać nadając im nazwy. Pozwala to wygodnie modyfikować rysunki. Przykład
\coordinate (A) at (0,0); Mając zdefiniowane w ten sposób dwa punkty \(A\) i \(B\), odcinek \(AB\) można narysować tak:\draw (A) -- (B);.
Bardzo użyteczną możliwością jest umieszczanie współrzędnych jako punktów znajdujących się w miejscu przecięcia innych obiektów, na przykład odcinków. Oto przykład: mamy zdefiniowane punkty \(A,B,C,D\), a chcemy mieć punkt \(E\) leżący na przecięciu odcinków \(AB\) i \(CD\). Możemy użyć komendy intersection of A--B and C--D. Proszę pamiętać o dołożeniu do preambuły biblioteki intersections. Większa porcja kodu

\coordinate (A) at (0,0);
\coordinate (B) at (2,2);
\coordinate (C) at (2,0);
\coordinate (D) at (0,2);
\coordinate (E) at (intersection of A--B and C--D);

Niekiedy wygodnie jest podawać współrzędne biegunowo. Na przykład \coordinate (A) at (60:2); definiuje punkt \(A\) znajdujący się w odległości 2 o środka układu współrzędnych i na półprostej tworzącej z dodatnią półosią \(OX\) kąt \(60^\circ\).

Wprowadzanie oznaczeń na rysunkach

Oznaczenia wprowadza się zwykle z użyciem komendy \node. Na przykład
\node[label=45:$A$] at (A) {};
Etykieta \(A\) pojawi się przy punkcie \((A)\) wzdłuż promienia wodzącego pod kątem 45 stopni względem osi \(OX\).

Przedłużanie odcinków

Definiowanie stylów

Skalowanie ilustracji

Przesuwanie i obracanie elementów

Zaznaczanie i opisywanie kątów

Zaznaczanie łuków kątów w TikZie wykonuje się z pomocą komend z biblioteki angles. Na przykład jeśli chcemy zaznaczyć łuk kąta o wierzchołku w punkcie \(A\) i ramionach przechodzących przez punkty \(B\) i \(C\), to można zrobić tak: \pic[draw] {angle = B--A--C}; Aby oznaczyć kąt symbolem należy w opcjonalnym argumencie komendy \pic wpisać "nazwa" i do preambuły dołożyć bibliotekę quotes. Kompletny kod by wykonać taki rysunek mógłby wyglądać tak:

\documentclass{article}
\usepackage{tikz}
\usetikzlibrary{angles,quotes}
\begin{document}
\begin{tikzpicture}
\coordinate (A) at (0,0);
\coordinate (B) at (2,1);
\coordinate (C) at (1,2);
% rysujemy kąt
\draw (B) -- (A) -- (C);
% rysujemy łuk i oznaczenie kąta
\pic[draw,"$\alpha$",angle radius =.3cm] {angle = B--A--C};
\end{tikzpicture}
\end{document}

Proszę zwrócić uwagę na orientację kąta!